024.3225.2096

Mặt trái của ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Các nhà chuyên môn luôn khuyến cáo chỉ nên sử dụng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tra cứu, thu thập dữ liệu, gợi ý mang tính tham khảo...
 

Sau khi công ty khởi nghiệp OpenAI tung ra ứng dụng AI đầu tiên là ChatGPT vào cuối năm 2022, làn sóng đua nhau phát triển các ứng dụng AI được kích hoạt, đặc biệt là AI tạo sinh, mang lại nhiều tiện ích trong mọi lĩnh vực cuộc sống. Song, việc này cũng mang đến nhiều nguy cơ.
 

Xâm phạm quyền riêng tư
 

Vài năm nay, không ít tổ chức, cá nhân đã chịu nhiều thiệt hại khi tội phạm công nghệ ứng dụng AI để tạo ra những video clip giả mạo hình ảnh, giọng nói của người thật. Trong đó, đơn cử là chiêu trò "lộng giả thành chân" Deepfake.
 

Theo Báo cáo gian lận danh tính (Identity Fraud Report) do Sumsub công bố cuối tháng 11-2023, các vụ lừa đảo Deepfake trên toàn cầu đã tăng gấp 10 lần trong 2 năm 2022-2023. Đây cũng là thời gian bùng nổ các ứng dụng AI tạo sinh trên thế giới.
 

Status Labs nhận xét Deepfake đã làm ảnh hưởng lớn đến văn hóa, quyền riêng tư và thanh danh cá nhân. Phần lớn tin tức và sự chú ý xung quanh Deepfake tập trung vào các video khiêu dâm của người nổi tiếng, nội dung trả thù, thông tin sai lệch, tin tức giả mạo, tống tiền và lừa đảo. Chẳng hạn, năm 2019, một công ty năng lượng ở Mỹ đã bị lừa 243.000 USD do kẻ xấu giả mạo hình ảnh, giọng nói của lãnh đạo công ty, yêu cầu nhân viên chuyển tiền cho đối tác.
 

Hãng tin Reuters cho biết năm 2023, khoảng 500.000 nội dung Deepfake dạng video và tiếng nói đã được chia sẻ qua các mạng xã hội trên thế giới. Bên cạnh các Deepfake để đùa vui là những chiêu trò do kẻ xấu tạo ra để lừa đảo cộng đồng. Có nguồn tin cho biết trong năm 2022, ước tính các vụ lừa đảo Deepfake trên thế giới đã gây thiệt hại đến 11 triệu USD.
 

Nhiều chuyên gia công nghệ đã cảnh báo về những mặt trái mà AI gây ra, trong đó có vấn đề bản quyền sở hữu trí tuệ và tính thật giả, xa hơn là những vụ tranh chấp bản quyền sở hữu trí tuệ giữa các "tác phẩm" do AI tạo ra. Chẳng hạn, một người nhờ ứng dụng AI vẽ bức tranh với chủ đề nào đó, song người khác cũng nhờ AI làm tương tự, kết quả là cho ra những bức tranh có nhiều nét tương đồng.
 

Điều này rất dễ xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu. Tuy nhiên, đến nay, thế giới vẫn chưa có quyết định về việc công nhận bản quyền đối với các nội dung do AI tạo ra (công nhận quyền tác giả cho cá nhân đặt hàng AI sáng tạo hay công ty phát triển ứng dụng AI).
 

Một hình ảnh được tạo bởi ứng dụng AI

Một hình ảnh được tạo bởi ứng dụng AI

Khó phân biệt thật - giả
 

Vậy những nội dung do AI tạo ra có thể vi phạm bản quyền hay không? Về công nghệ, các nội dung do AI tạo ra được thuật toán tổng hợp từ những dữ liệu mà nó đã được huấn luyện. Những cơ sở dữ liệu này được các nhà phát triển ứng dụng AI thu thập từ nhiều nguồn, chủ yếu từ kho tàng kiến thức trên internet. Trong đó, nhiều tác phẩm đã được cấp bản quyền cho chủ sở hữu.
 

Ngày 27-12-2023, báo The New York Times (Mỹ) đã khởi kiện OpenAI (với ChatGPT) và Microsoft, cho rằng hàng triệu bài báo của họ đã được sử dụng để huấn luyện các chatbot AI và các nền tảng AI của 2 công ty này. Bằng chứng là có những nội dung do các chatbot tạo ra theo yêu cầu của người dùng lại giống hay tương tự nội dung các bài báo. Tờ báo này không thể làm ngơ khi "tài sản trí tuệ" của họ bị các công ty sử dụng để thu lợi.

The New York Times là tờ báo lớn đầu tiên của Mỹ khởi kiện về bản quyền liên quan AI. Có thể trong thời gian tới, sẽ có thêm những tờ báo khác cũng kiện, nhất là sau khi The New York Times thành công.
 

Trước đó, OpenAI đã đạt được thỏa thuận cấp phép bản quyền với hãng tin Associated Press hồi tháng 7-2023 và Axel Springer - nhà xuất bản Đức, sở hữu 2 báo Politico và Business Insider - vào tháng 12-2023.
 

Nữ diễn viên Sarah Silverman cũng đã tham gia một vài vụ kiện hồi tháng 7-2023, cáo buộc Meta và OpenAI sử dụng cuốn hồi ký của cô làm văn bản đào tạo cho các chương trình AI. Nhiều nhà văn cũng bày tỏ sự cảnh giác khi có thông tin tiết lộ rằng các hệ thống AI đã hấp thụ hàng chục ngàn cuốn sách thành cơ sở dữ liệu của nó, dẫn đến vụ kiện của các tác giả, như Jonathan Franzen và John Grisham.
 

Trong khi đó, hãng dịch vụ ảnh Getty Images cũng đã kiện một công ty AI vì tạo ra hình ảnh dựa trên lời nhắc bằng văn bản do sử dụng trái phép tài liệu hình ảnh có bản quyền của hãng...
 

Người dùng có thể vướng phải những rắc rối về bản quyền khi "vô tư" sử dụng các "tác phẩm" mà mình đã nhờ công cụ AI "sáng tác". Các nhà chuyên môn luôn khuyến cáo chỉ nên sử dụng công cụ AI để tra cứu, thu thập dữ liệu, gợi ý mang tính tham khảo.
 

Ở một vấn đề khác, ứng dụng AI gây rối trí cho người dùng khi không thể phân biệt được tính thật - giả của một nội dung nào đó. Các nhà xuất bản và tòa soạn báo có thể lúng túng khi tiếp nhận bản thảo tác phẩm. Các giáo viên cũng gặp khó khi không biết bài làm của học sinh có sử dụng AI hay không.
 

Cộng đồng giờ đây sẽ phải cảnh giác cao hơn vì không biết nội dung nào là thật, nội dung nào là giả. Chẳng hạn, người bình thường sẽ khó lòng phát hiện một tấm ảnh có bị AI "bùa phép", chỉnh sửa hay không. 
 

Cần quy định pháp lý về sử dụng AI
 

Trong khi chờ những công cụ ứng dụng có thể phát hiện sự can thiệp của AI, cơ quan quản lý cần sớm có quy định pháp lý rõ ràng, cụ thể về việc sử dụng công nghệ này tạo ra nội dung riêng. Quy định pháp lý cần thể hiện cho mọi người biết nội dung, tác phẩm đã được AI can thiệp, chẳng hạn mặc định gắn dấu mờ watermark lên hình ảnh đã qua tay AI.

 

theo báo Người lao động
Bình luận facebook
Bình luận form
Các bài viết khác
01/04/2025 102  Lượt xem
Nvidia cho biết, với nền tảng chip trí tuệ nhân tạo tiếp theo của mình, AI sẽ vượt ra khỏi khuôn khổ các chatbot để tiến xa hơn vào cuộc sống thực.
Chi tiết
31/03/2025 75  Lượt xem
Cuộc đua kiểm soát ngành bán dẫn đang trở thành chìa khóa quyền lực trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.
Chi tiết
27/03/2025 50  Lượt xem
Nhiều người dùng thường có thói quen tìm kiếm các công cụ chuyển đổi file hoặc tải video miễn phí trên Google. Đây là thói quen
Chi tiết
25/03/2025 55  Lượt xem
Một tờ báo đã cho ra phiên bản sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cho hầu hết mọi công đoạn, từ tạo các bài viết, tiêu đề, trích dẫn cho đến tinh chỉnh nội dung.
Chi tiết
20/03/2025 46  Lượt xem
Các công ty công nghệ của Trung Quốc đang tăng cường phát triển các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) để cạnh tranh với những đối thủ khác trên toàn cầu.
Chi tiết
19/03/2025 62  Lượt xem
Google Assistant sẽ sớm biến mất khỏi hầu hết các thiết bị di động, nhường chỗ cho Gemini – trợ lý AI mới mạnh mẽ hơn.
Chi tiết
18/03/2025 59  Lượt xem
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vừa phát đi cảnh báo về sự gia tăng của mã độc tống tiền (ransomware) từ nhóm Medusa, đe dọa người dùng Gmail, Outlook và VPN.
Chi tiết
17/03/2025 47  Lượt xem
Mới đây, Microsoft đã phát hiện một chiến dịch tấn công giả mạo (phishing) trang web du lịch trực tuyến để đánh cắp thông tin đăng nhập trên hệ thống bị xâm nhập.
Chi tiết
12/03/2025 61  Lượt xem
Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 56/TB-VPCP ngày 23/02/2025 kết luận Phiên họp tổng kết hoạt động Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Đề án 06 năm 2024, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
Chi tiết
10/03/2025 66  Lượt xem
Trí tuệ nhân tạo (AI) không ngừng phát triển theo thời gian và dần trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại.
Chi tiết
03/03/2025 52  Lượt xem
Nhiều ứng dụng độc hại được thiết kế để hỗ trợ các hoạt động cho vay nặng lãi, tống tiền và cưỡng đoạt tài sản, thường ngụy trang thành các ứng dụng tài chính hợp pháp.
Chi tiết
27/02/2025 88  Lượt xem
Trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu, việc áp dụng công nghệ vào quản trị nhân sự là xu hướng tất yếu giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành để tăng trưởng bền vững.
Chi tiết
27/02/2025 79  Lượt xem
Ngày 27/2, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) công bố chương trình Top 10 & Bản đồ Doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam 2025 với nhiều đổi mới quan trọng.
Chi tiết
25/02/2025 53  Lượt xem
Hiện tại, Bybit đang tìm hiểu nguyên nhân vụ tấn công, đồng thời tìm cách đảm bảo thanh khoản và bảo vệ tài sản của khách hàng.
Chi tiết
25/02/2025 57  Lượt xem
Các đối tượng có những kịch bản lừa đảo rõ ràng, bài bản, chuyên nghiệp kết hợp nhiều hình thức, công nghệ cao để lừa đảo trực tuyến.
Chi tiết
24/02/2025 70  Lượt xem
Sàn giao dịch tiền điện tử Bybit đang kêu gọi các chuyên gia an ninh mạng hỗ trợ truy vết kẻ tấn công sau khi số tiền lớn bị đánh cắp.
Chi tiết
20/02/2025 74  Lượt xem
Trong dịp đầu năm, nhu cầu du lịch tăng cao, tạo điều kiện cho các đối tượng lừa đảo giả mạo fanpage khách sạn, khu nghỉ dưỡng để chiếm đoạt tiền đặt cọc của du khách. Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần kiểm tra kỹ thông tin trước khi đặt phòng và không chuyển tiền khi chưa xác minh được độ uy tín của đối tượng.
Chi tiết
17/02/2025 72  Lượt xem
Google đã công bố 5 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến mà nhiều người Việt thường xuyên mắc phải, kèm theo đó là những lời khuyên giúp sử dụng Internet an toàn hơn.
Chi tiết
11/02/2025 105  Lượt xem
Sự phát triển của các mô hình trí tuệ nhân tạo mã nguồn mở được chia sẻ công khai dẫn đến những lo ngại AI bị lợi dụng.
Chi tiết
06/02/2025 103  Lượt xem
Google vừa cho biết, mô hình AI mạnh nhất của công ty Gemini đã chính thức được giới thiệu tới tất cả người dùng.
Chi tiết
Bộ TT&TT đã cấp giấy phép mới cho phép Công ty DTV.CO được mở rộng thiết lập hạ tầng truyền dẫn truyền hình số mặt đất DTB-T2 tại 6 tỉnh Bắc Trung Bộ gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.
Ngày 19/5/2019, tại Hà Nội, Công ty CP Truyền hình số Miền Bắc (DTV) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 5 năm ngày thành lập, cũng là thời điểm mà Công ty chính thức bấm nút phát sóng thử nghiệm truyền hình số DVB-T2 tại Hà Nội.