Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13 quy định: Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần. Như vậy, sau 1 năm tính từ thời điểm chấm dứt đóng BHXH, người lao động có thể rút BHXH một lần.
Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH 2014, người lao động thuộc 1 trong 4 trường hợp dưới đây sẽ được hưởng BHXH một lần ngay mà không phải chờ 1 năm sau khi chấm dứt đóng BHXH.
Có 4 trường hợp được rút BHXH một lần mà không phải chờ sau 12 tháng nghỉ việc. (Ảnh minh hoạ)
Trường hợp 1: Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng không đủ số năm đóng BHXH theo quy định và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, gồm: Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Người lao động khác đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Trường hợp 2: Người lao động ra nước ngoài để định cư.
Trường hợp 3: Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Trường hợp 4: Người lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu:
Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp Quân đội Nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật Công an Nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân.
Hạ sĩ quan, chiến sĩ Quân đội Nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an Nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.
Khi đã chọn hưởng BHXH một lần, người lao động sẽ không còn được hưởng các phúc lợi đi kèm việc hưởng lương hưu, gồm: Trợ cấp mai táng dành cho gia đình/người lo mai táng trong trường hợp người lao động chết với 10 lần mức lương cơ sở.
Trợ cấp tử tuất dành cho thân nhân người lao động trong trường hợp người lao động chết, tùy từng trường hợp mà được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần.
Mức trợ cấp tử tuất hằng tháng đối với mỗi thân nhân là từ 50% – 70% mức lương cơ sở. Số thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng không quá 4 người.
Việc người lao động quyết định rút BHXH một lần cũng đồng nghĩa với việc không được cấp thẻ BHYT với mức hưởng đến 95% chi phí khám chữa bệnh.