Không gian trưng bày được chia làm hai nội dung: "Tiếng nói dân tộc" và "Vì nước dấn thân, vì dân cất tiếng".
Nội dung "Tiếng nói dân tộc" thể hiện một số dấu ấn lịch sử vẻ vang trên chặng đường hình thành và phát triển nền Báo chí Cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là người đặt nền móng.
Không gian trưng bày chuyên đề tại Di tích lịch sử Nhà tù Hoả Lò. (Ảnh: Hương Uyên)
Chân dung nhà báo Nguyễn Ái Quốc bên cạnh máy đánh chữ trên nền những bài báo Người từng viết. (Ảnh: Hương Uyên)
Từ những ngày đầu cầm bút, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn tâm niệm: Viết báo là để phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Những lời dạy của người về công tác báo chí là kho tàng vô giá về lý luận báo chí cách mạng Việt Nam, là “kim chỉ nam” cho các thế hệ nhà báo luôn giữ “tâm sáng, lòng trong, bút sắc.”
Học tập và làm theo tấm gương Bác Hồ - những người chiến sĩ luôn dùng ngòi bút làm “vũ khí mềm” để đấu tranh và cất cao tiếng nói dân tộc dù là ở nơi ngục tù tăm tối hay chiến trường khốc liệt.
Tại nơi địa ngục trần gian như Hỏa Lò, Sơn La, Côn Đảo... dưới sự chỉ đạo của các tổ chức Đảng, tù chính trị vẫn mưu trí, sáng tạo để biên soạn, xuất bản, cất giấu bí mật những tờ báo đặc biệt.
Mỗi tờ báo là một phương tiện để đoàn kết lực lượng, là tài liệu học tập văn hóa, chính trị, là vũ khí để đấu tranh, cảm hóa kẻ thù... Những “làng báo trong tù” với phương thức làm báo chưa từng có, đã tạo nên nét đặc sắc của dòng báo chí cách mạng Việt Nam thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc.
Những tờ báo đặc biệt được xuất bản trong ngục tù. (Ảnh: Hương Uyên)
Nội dung “Vì nước dấn thân, vì dân cất tiếng” được trình bày thành ba tiểu mục nhỏ, kể về những nhà báo, những phóng viên đã can trường dấn thân vào đạn bom khói lửa để phản ánh chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến.
Đồng hành với những người lính cầm súng là những chiến sĩ cầm bút, sát cánh bên nhau trên chiến trường khốc liệt. Dưới những chiến hào là những tòa soạn báo đặc biệt với phương thức làm báo sáng tạo. Từ báo hầm, báo liếp đến những trang báo in luôn được cập nhật những tin tức mới nhất, động viên tinh thần cho các chiến sĩ, đồng bào quyết tâm giành chiến thắng.
Những "toà soạn báo" ngay tại chiến trường. (Ảnh: Hương Uyên)
Chỉ với những trang thiết bị thô sơ, mỗi tờ báo dù được xuất bản trong hoàn cảnh tù đày hay giữa chiến trường khốc liệt đều được đánh đổi bằng mồ hôi, có khi bằng cả tính mạng. Nhưng đó cũng là lẽ sống, trách nhiệm và niềm tự hào của những người cầm bút. Mỗi dòng tin đăng lên đều góp phần cất cao tiếng nói vì độc lập, tự do, hòa bình, thống nhất đất nước.
Máy ảnh được phóng viên tình báo Chu Quốc Tuấn sử dụng khi tác nghiệp. (Ảnh: BTC cung cấp)
Những phóng viên lao vào chiến trường, không ngại hiểm nguy để có được những thước phim, những bức ảnh lịch sử quý giá, góp phần vào chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta. Hiện nay có khoảng hơn 500 nhà báo, liệt sĩ được ghi nhận đầy đủ thông tin, nhưng cũng có không ít người chưa tìm được danh tính.
Trong không gian trưng bày “Đứng lên và cất tiếng” còn giới thiệu 10 tấm gương nhà báo, liệt sĩ tới công chúng như: nhà báo - liệt sĩ Lương Nghĩa Dũng, Phạm Thị Ngọc Huệ, Dương Thị Xuân Quý,...
Tiểu mục giới thiệu những nhà báo - liệt sĩ tiêu biểu. (Ảnh: Hương Uyên)
Trưng bày chuyên đề "Đứng lên và cất tiếng" còn giới thiệu tới khán giả những hiện vật gắn liền với sự nghiệp Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Một số hình ảnh tại trưng bày:
Chặng đường hình thành và phát triển của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Tờ tạp chí được viết tại Nhà tù Hoả Lò.
Số báo đầu tiên của tờ "Việt Nam độc lập".
Số báo đầu tiên của tờ " Tiếng dân".
Số đầu tiên của tờ "Ảnh thời sự TTXVN".
Hiện vật được giới thiệu tại trưng bày.
Trưng bày “Đứng lên và cất tiếng” kéo dài đến hết ngày 31/12/2022 tại Di tích lịch sử Nhà tù Hoả Lò, Hà Nội.